Historia Przygoda Pasja... Odkrycia i poszukiwania

Park: Od wjazdu na teren parku dworskiego cały czas prosto (mijając dwór). Na końcu drogi w prawo i już powinieneś to miejsce zobaczyć pod ogrodzeniem po lewej stronie.

Cmentarz: za pomnikiem z orłem. Idąc główną aleją szukać po prawej. Stele są widoczne z alei ale nie są bezpośrednio przy niej. Wyglądają na betonowe ale to zdaje się piaskowiec, może gorszego gatunku i dlatego mylony z betonem.

Dzięki! Teraz już na pewno trafię

Kolembrody
Cmentarz znajduje się przy drodze Kozły - Kolembrody. Wg informacji z książki "Cmentarze zabytkowe. Woj. bialskopodlaskie" jest otoczony rowem i znajduje się na skraju lasu. Ta druga informacja mnie zmyliła. Szukałem wału i rowu w lesie pomiędzy obiema miejscowościami. Dopiero gdy już się poddałem zwróciłem uwagę na kępę krzaków przy drodze znajdującą się ok 50m od skraju lasu.





Podobno są tu pochowani żołnierze rosyjscy polegli w 1915 roku. Zachował się wał ziemny i rów otaczające cmentarz. Wewnątrz można dostrzec 3 mogiły.











Są tam też stare, wypalone znicze. O miejscu więc się pamięta, tylko nie ma kto oczyścić terenu z młodych drzew.

jeszcze ze 2 tygodnie i tak by wszystko zarosło, że zapewne byś nie trafił...

_________________
Bóg, Honor, Ojczyzna

Nie widziałbym krzyża ale może część obwałowania - tą frontową - bym dostrzegł.

I to jest właśnie ból-brak jakiegokolwiek zainteresowania ze strony władz lokalnych, które na ten cel dostają fundusze,kompletny brak zainteresowania ze strony WKZ, brak zaangażowania (a może zbyt napięty program nauczania) nauczycieli historii w okolicznych szkołach, no i całkowita obojętność mieszkańców, i poszukiwaczy zamieszkujących okolice.Przykładem tutaj mogą być Boby-gdzie zapytani nawet nie potrafili zlokalizować mogił 1 wojennych, a wystarczyłaby tabliczka z informacją... dzięki temu mamy doskonałe przykłady działalności hien cmentarnych i wszelakiej maści okolicznych cwaniaczków robiących sobie z takich miejsc darmowe wysypiska śmieci.Może czas by było to zmienić?

_________________
Bóg, Honor, Ojczyzna

Tisiu na cmentarze dostaja pieniążki ale od Austriaków i Niemców a na rosyjskie wszyscy faję wyłożyli .Tu możemy podziałać i w miarę skromnych możliwości trochę ten stan zmienić ale wiadomo że sami nie damy rady zrobić wszystkiego .WKZ sianem się wykręci bo pewnie pieniędzy nie maja na takie cele ale mógł by przynajmniej trochę urzędy gminne przyciskać żeby dawali transport podczas porządkowania czy zrobili ogrodzenie na takim cmentarzu .

_________________
"Śmierć żołnierza jest święta,łamie bowiem nakaz nienawiści .Przyjaciel i wróg już wolni od ran są warci tej samej miłości i chwały "

Gdyby w lokalnych władzach trafiali się ludzie "czujący temat" nawet od strony turystycznej - "tu jest cmentarz z I wś", etc. to byłoby zupełnie inaczej. Ale takich ludzi brakuje. A jeśli znajdzie się tam ktoś z odrobiną zacięcia historycznego to wtedy pomniki najwygodniej stawiać powstańcom styczniowym lub listopadowym (tu jest największa szansa wzbudzenia zainteresowania potencjalnego przechodnia) - carscy żołnierze z 1914 r. nie są raczej "w modzie".

zgoda-ale w carskiej armii służyli również Polacy,tylko w przypadku akurat tej armii jest to praktycznie nieuwidocznione na tablicach nagrobnych, jak to często bywa np.na mogiłach pruskich.Jeśli już, to pisze się na tablicach-żołnierze rosyjscy,lub austriaccy.Trochę zaangażowania ze strony lokalnych władz by nie zaszkodziło, a postawienie tabliczki informacyjnej nie kosztuje aż tak wiele, żeby nie móc sobie pozwolić na ustawieniu przynajmniej jednej w roku przy kolejnym cmentarzu, czy mogile

_________________
Bóg, Honor, Ojczyzna

Pewnie że niewiele kosztuje. Trzeba tylko widzieć w tym sens - a z tym niestety krucho jest...

Pokazałbym ciekawy przykład czegoś przeciwnego ale to już byłoby z województwa mazowieckiego. Tam na mogile pozostawiono wyrytą w kamieniu informację o poległych Polakach. Byli to prawdopodobnie żołnierze Drużyny Nowoaleksandryjskiej. Tylko napis na kamieniu pozostawili okupanci niemieccy i później został tylko spolszczony przez władze lokalne.

Zamiast tego może zdjęcia spod Międzyrzeca Podlaskiego. Najpierw tablice stojące przy szosie nr 19 lub z niej dobrze widoczne.





















O cmentarzu można przeczytać na stronie Ogólnopolskiej Komputerowej Bazy Cmentarzy Wojennych
Jeśli ktoś jadąc od strony Radzynia zauważy w Żakowoli resztki kopca Piłsudskiego może się zastanowić dlaczego w Grabowcu nie wspomniano o Legionistach, którzy w tych okolicach byli obecni w 1915 r. Po przeczytaniu informacji z podanej wyżej strony może się też zastanowić dlaczego na miejscu nie wspomniano o żołnierzach poległych w 1920 r.

Cmentarz w Górach Opolskich

Cmentarz założony prawdopodobnie w 1914 roku na lekkim wzniesieniu na zachód od wsi. Nie ma nagrobków. Mogiły zbiorowe są słabo widoczne. Cmentarz porasta las. Tylko za sprawą lokalnej społeczności miejsce to nie uległo zapomnieniu.



Krzyż na zdjęciu powyżej stoi przy polnej drodze na skraju lasu. Za nim widoczny jest zachowany częściowo wał ziemny otaczający cmentarz. W miejscu tym byłem dwukrotnie. Za pierwszym razem zapytani o lokalizację cmentarza młodzi ludzie wskazali mi drogę i określili z grubsza lokalizację. Po dojechaniu wcale nie byłem pewien czy dotarłem we właściwe miejsce. Poza krzyżem przy drodze i starymi zniczami nic więcej nie zdawało się wskazywać na cmentarz wojenny. Nie byłem pewien czy pagórki za tym co wydawało się wałem są mogiłami.



Wał ziemny jednak wydawał się potwierdzać, że jest to właśnie poszukiwany przeze mnie (od ponad roku) cmentarz.



Ten sam kawałek lasu widziany od drugiej jego strony.



Widok na Opole Lubelskie i wieś Elżbietę spod cmentarza.



Po powrocie do domu kontynuowałem poszukiwania na mapach. Mapy WIG nic na temat cmentarza w tym miejscu nie mówią. Geoportal tylko w najbardziej szczegółowej warstwie wskazywał na szczycie wzniesienia pomnik. 1 maja 2011 pojechałem w to miejsce jeszcze raz. Z nadzieją, że jakiś pomnik rzeczywiście tam jest. Pomnika nie odnalazłem. Ale kolejne dowody na poprawną lokalizację jak najbardziej tak. Na jednej ze zbiorowych mogił znajdują się ułożone z kamieni krzyże.







Inna jest rozkopana przez amatorów rzeczy osobistych posiadanych przez zmarłych.



M. Dąbrowski w swojej monografii cmentarzy Wielkiej Wojny w dawnym województwie lubelskim napisał:

Zdjęcie jak z horroru...

i miejmy nadzieję,że jakiś horror się takiemu sk... przydarzy za kopanie w mogiłach

_________________
Bóg, Honor, Ojczyzna

Aktualizacja: przed paroma dniami uszkodzony krzyż powrócił do pionu. Nie wiem za czyją sprawą, jednak sam fakt bardzo cieszy

Cmentarz wojenny w Horbowie (pow. bialski, gmina Zalesie) zdaje się być pewną zagadką. Źródła w których można znaleźć informacje na jego temat nie są zgodne co do czasu jego powstania. "Zabytkowe cmentarze i mogiły w Polsce. Woj. bialskopodlaskie" powołując się na pozostającą przed 1995 rokiem w maszynopisie pracę Wiktora Kononowa i Jerzego Sroki "Cmentarze i mogiły wojenne z okresu lat 1914-1920" podają:




W Wikipedii podano informacje następujące:

Brakuje przypisu podającego źródło tych informacji. Tylko tutaj pojawia się informacja o poległych w roku 1812.



Znacznie skromniej wyglądają informacje zamieszczone na stronie Ciekawego Podlasia. Tutaj jest to po prostu cmentarz z I wojny światowej (austriacki) wpisany w 1997 roku do rejestru zabytków pod numerem A-265.



Cmentarz znajduje się w pobliżu drogi prowadzącej z głównej części Horbowa do kościoła (kiedyś była to cerkiew). Jest niewidoczny z drogi. Zasłaniają go zabudowania jedynego w tym miejscu gospodarstwa. Brakuje ścieżki która wskazywałaby na częste odwiedziny. Właściciel gospodarstwa nie miał nic przeciwko temu bym przeszedł wzdłuż płotu do kurhanu (jego psy miały odmienne zdanie ale nie potrafiły przedostać się przez płot).

Polegli raczej na pewno pochodzą z roku 1915, kiedy to w tych okolicach działała austro-węgierska 12 DP. Pytanie czy cmentarz założono właśnie wtedy czy też - z jakichś powodów - rok wcześniej...

To mogła być pomyłka albo w samym rękopisie albo już w druku. Może w tym wypadku Janusz Maraśkiewicz (autor opracowania dotyczącego zabytkowych cmentarzy w województwie bialskopodlaskim) skorzystał tylko z materiałów pisanych i nie był na miejscu? Zakładam, że raczej chodzi o błąd niż o nieznane wcześniej informacje. Ciekawi mnie za to skąd wzięto na Wikipedii informację o założeniu cmentarza w 1812 r.?

Kolejny cmentarz: w Białej Podlaskiej.

Cmentarz przy ulicy Pokoju powstał w końcu sierpnia lub we wrześniu 1915 r. na polu uprawnym położonym obok rosyjskich koszar. Używany był do grudnia 1918 r. Chowano na jego terenie żołnierzy zmarłych w zlokalizowanym w pobliżu szpitalu polowym. Na stronie Ogólnopolskiej Komputerowej Bazy Cmentarzy Wojennych podano, że spoczywa to prawdopodobnie 687 żołnierzy wszystkich walczących na froncie wschodnim armii.

















Krzyż Żelazny na szczycie obelisku umieszczono ponownie podczas renowacji prowadzonej w 1990 roku. Oryginał został zdjęty jeszcze przed wrześniem 1939. Podczas renowacji przeprowadzonej przez okupantów niemieckich podczas II wojny światowej krzyża nie przywrócono. W czasie II wojny cmentarz ponownie był używany. Wg podanej wcześniej strony przez cały okres 1941-1944 dokonywano pochówków funkcjonariuszy mundurowych i żołnierzy niemieckich zmarłych w bialskim szpitalu. Wg "Zabytkowych cmentarzy i mogił w Polsce. Woj. bialskopodlaskie" przeniesiono tu podczas II wojny światowej prochy żołnierzy niemieckich spoczywających wcześniej na cmentarzu w tzw. Zofii Lesie. Nie jest jasne czy wycofując się Niemcy dokonali ekshumacji ciał pochowanych podczas II wojny światowej (zrobili tak na cmentarzu muzułmańskim w Zastawku). Na pewno cały cmentarz został w 1944 roku zdewastowany. Jego renowacja z końca XX wieku objęła tylko część powstałą podczas I wojny światowej.

Trobal-piękną robotę robisz ze swoim rowerem i aparatem.dzięki

_________________
Bóg, Honor, Ojczyzna

To miłe. Dzięki. Ale to Ty mnie tutaj wciągnąłeś właśnie po to bym te zdjęcia z cmentarzy Lubelszczyzny zamieszczał

Salomin Górny

Nie na wszystkich mapach Salomin Górny jest zaznaczony. Jest to kilkanaście domów na wzniesieniu obok Salomina (gmina Gościeradów). W pobliżu nich, w lesie, znajduje się cmentarz wojenny. Spoczywają tu żołnierze polegli podczas drugiej bitwy o Kraśnik z 1915 roku. Wg informacji jakie odnalazłem w książce "Zabytkowe cmentarze. Woj. tarnobrzeskie" cmentarz znajduje się na skraju lasu. Informacja ta wprowadziła mnie w błąd. W rzeczywistości cmentarz znajduje się w głębi lasu. Nie trafiłbym gdybym nie zapytał o jego lokalizację na miejscu.



Wspomniana wyżej publikacja powołuje się w przypadku tego cmentarza na wydaną w 1937 roku książkę Jana Dąbrowskiego "Wielka Wojna 1914-1918". Być może w okresie międzywojennym był to skraj lasu, a drzewa porastające cmentarz były jeszcze młode. Wg tego samego opisu z całego założenie cmentarnego zachowały się tylko trzy mogiły. Na jednej z nich miał stać duży dębowy krzyż.



Zapytany przeze mnie o drogę człowiek okazał się być opiekunem tego miejsca. Jego wersja dotycząca dawnego wyglądu cmentarza różni się od przedstawionej w książce. Oprócz krzyża było tu także drewniane ogrodzenie wokół zachowanych mogił. Po upadku krzyża i rozpadzie ogrodzenia opiekun wraz z synem postawili nowy, również drewniany krzyż. Nie doszło do odbudowy ogrodzenia ponieważ władze gminy Trzydnik Duży umieściły na terenie cmentarza pamiątkową tablicę i krzyż stalowy. Na tym działania samorządu się zakończyły, a opiekun usunął swój krzyż drewniany. Teraz tylko on i jego żona pielęgnują mogiły odwiedzane (jak mówił) tylko przez mieszkańców osiemnastu domów tworzących Salomin Górny. W pobliżu mogił jak i na nich samych posadzone są rośliny ozdobne czasami ginące pośród leśnej, dzikiej roślinności. Ta ostatnia jest usuwana gdy starczy na to opiekunom sił i czasu. Jak mi powiedziano - spoczywa tu około stu żołnierzy armii austro-węgierskiej. "Zabytkowe cmentarze" podają zaś: